اصفهان-گیاه نیوز: مشارکت در حفاظت به معنای استفاده از ظرفیت‌های غیرسازمانی و غیردولتی برای همکاری در حفاظت از تنوع زیستی و بهره برداری اصولی و پایدار از منابع متنوع است.
ایران ۳۰۹ منطقه حفاظت شده به مساحت بیش از ۱۹ میلیون هکتار دارد. این مناطق به‌رغم داشتن ظرفیت‌های متنوع اقتصادی، آموزشی و گردشگری اما با تهدیدهایی چون تغییر کاربری و تخریب زیستگاه، قطع کریدورهای حیات وحش، شکار غیرمجاز و قاچاق حیات وحش، تغییرات اقلیم و خشکسالی‌های پی در پی، بیماری‌ها و انواع آلودگی‌ها مواجه هستند و این در حالی است که سازمان حفاظت محیط‌زیست نیز برای حفاظت از مناطق چهارگانه تحت مدیریت کمبود نیرو و اعتبارات دارد و همین مسئله، ضرورت مشارکت مردم در حفاظت و به بیان دیگر حفاظت مشارکتی را برای حفظ طبیعت این سرزمین ضروری می‌سازد.
به گزارش گیاه نیوز به نقل از مهر: حسین اکبری معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان اظهار داشت: تنها ۱۱.۵ درصد مساحت ایران پهناور با آن تنوع اقلیمی و زیستگاهی، تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست و نزدیک به ۸۸ درصد طبیعت ایران فاقد پوشش و زیرساخت‌های حفاظتی است.
وی خاطرنشان کرد: بی شک لازم است که از هر روش ممکن و از هر ظرفیتی برای ایجاد زیرساخت‌های حفاظتی و تحت پوشش قرار دادن این مناطق و گسترش مناطق حفاظت شده برای ایجاد شبکه حفاظتی استفاده کرد.
معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان با بیان اینکه در ۱۹ میلیون هکتار منطقه حفاظت شده حداقل نیروها و امکانات را در اختیار داریم، افزود: باید توجه داشت که بر اساس استانداردهای جهانی به ازای هر سه هزار هکتار و طبق برخی آئین نامه‌ها به ازای هر یک‌هزار هکتار باید یک نفر محیط بان باشد در صورتی که سازمان محیط‌زیست در ۱۹ میلیون هکتار منطقه حفاظت شده در قالب ۳۰۹ منطقه فقط نزدیک به سه هزار محیط‌بان دارد که اگر این تعداد نیرو را شیفتی در نظر بگیرید هر شیفت یک هزار و ۵۰۰ محیط‌بان می‌شود.
اکبری اضافه کرد: ما در مناطق حفاظت شده با کمبودهای بسیار زیاد زیرساخت حفاظتی و نیرو مواجه هستیم به طوری که به ازای هر پنج هزار تا حتی ۲۰ هزار هکتار، یک محیط بان داریم.وی ابراز داشت: با توجه به گستردگی و تنوع طبیعت ایران، در کنار حفاظت دولتی از طبیعت قطعاً باید مشارکت بخش خصوصی و مردم به روش‌های مختلف تسهیل شود.
معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان خاطرنشان کرد: حیات وحش کشور و بسیاری از گونه‌ها در خطر انقراض هستند و حفاظت از آنها فقط از سوی دولت امکان پذیر نیست و ما باید از همه زمینه‌ها حمایت و زمینه مشارکت مردم را در این امر تسهیل کنیم.
اکبری با اشاره به اینکه مشارکت مردم در حفاظت در بند (ت) ماده ۳۸ قانون برنامه ششم توسعه مورد تاکید قرار گرفته بود، اظهار داشت: متأسفانه کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی این مهم را در برنامه هفتم تنفیذ نکرده است.
وی تصریح کرد: با توجه به اینکه عملکرد مشارکت مردم در حفاظت می‌تواند شامل دستاوردهای بسیاری باشد ضرورت دارد که در برنامه هفتم توسعه این امر احیا شود و مورد تاکید قرار گیرد.
معاون طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان ادامه داد: عجیب است چگونه چنین موضوع مهمی که در قانون برنامه ششم مورد تاکید قرار گرفته بود، حذف شده است زیرا مردم ما در همه زمینه‌ها حمایت ساز بوده‌اند و بی تردید در محیط زیست نیز می‌توانند مشارکت داشته و حماسه ساز باشند.
اکبری با تاکید بر اینکه ضرورت دارد حفاظت مشارکتی از سوی قانون گذاران در برنامه هفتم توسعه احیا شود، گفت: پیگیری‌هایی از سوی سازمان حفاظت محیط‌زیست در سطوح مختلف انجام شده که حفاظت مشارکتی در برنامه هفتم احیا و حمایت شود.
معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان با بیان اینکه نباید نسبت با حفاظت حیات وحش بی تفاوت باشیم، به ارائه آماری در خصوص شکار و صید مجاز و غیرمجاز در استان اصفهان پرداخت و گفت: اداره کل در سال ۱۳۹۷ به تعداد ۱۵۱ پروانه شکار در مناطق حفاظت شده و قرق های اختصاصی صادر کرد در حالی که همان سال ۷۰ رأس کل، بز، قوچ و میش بر اثر طاعون نشخوارکنندگان کوچک تلف شدند و ۲ هزار و ۴۷ مورد نیز شکار غیر مجاز حیات وحش داشتیم و این در حالی است بسیاری از تخلفات شکار و صید به علت کمبود امکانات کشف نمی‌شود.
اکبری با اشاره به اینکه در سال ۱۳۹۸ نیز برای ۱۷۱ رأس پروانه شکار صادر شد، ادامه داد: ۷۹۷ رأس از حیات وحش سم دار در آن سال بر اثر بیماری طاعون از بین رفتند و ۲ هزار و ۱۷۰ فقره کشفیات شکار غیر مجاز بود؛ همچنین در سال ۹۹ فقط ۴۳ پروانه شکار صادر شد در حالی که ۷۱۵ رأس تلفات حیات وحش بر اثر طاعون و ۲ هزار و ۲۲ رأس شکار غیر مجاز حیات وحش در اصفهان داشتیم.
وی با بیان اینکه از سال ۱۳۹۹ تاکنون طی سه سال پروانه شکار در مناطق تحت مدیریت محیط‌زیست استان اصفهان صادر نشده است، تاکید کرد: باید توجه داشت که ۸۸ درصد طبیعت کشور فاقد چتر حفاظتی است و آمار شکار غیر مجاز بسیار بالا است و این آمار نشان می‌دهد که شکار غیر مجاز گونه‌ها را به ورطه انقراض می‌کشاند نه حفاظت‌گاه‌های خصوصی و صدور مجوز شکار.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان با بیان اینکه ارائه آمار غلط در خصوص کارکرد قرق‌های اختصاصی و حفاظت مشارکتی به شدت به ضرر حفظ محیط زیست و منافع ملی است، اظهار داشت: شکار غیر مجاز است که حیات وحش را منقرض می‌کند اما مشارکت بخش خصوصی در حفاظت زمینه ساز احیای حیات وحش و جلوگیری از انقراض گونه‌های جانوری است.
اکبری تصریح کرد: اگر چه حفاظت مشارکتی در برنامه پنج‌ساله ششم توسعه آنطور که باید شکل نگرفت اما نتایج آن فوق العاده خوب بود.
وی ادامه داد: در استان اصفهان ۲۲ منطقه شکار ممنوع و حفاظت شده وجود دارد اما ۳۰ منطقه را نیز شناسایی کردیم که به شدت مستعد ورود بخش خصوصی از جمله دانشگاه‌ها، سمن‌ها و … برای مشارکت در حفاظتی و ایجاد قرق‌های اختصاصی است.
معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان اضافه کرد: ایجاد چهار قرق اختصاصی در نائین نیز در حال بررسی است و به محض عقد تفاهم‌نامه با سازمان منابع طبیعی، تعیین تکلیف می‌شوند.
اکبری با اشاره به اینکه متقاضیان قرق‌های اختصاصی طی فعالیت‌های حفاظتی داوطلبانه و همیاری برای محیط زیست از جمله مدیریت خشکسالی تأثیر فوق العاده ای در احیا مناطق و حیات وحش داشتند، اظهار داشت: در منطقه کوه پرویز نائین کمتر از ۱۵ رأس کل و بز وجود داشت اما اکنون با گذشت پنج سال از طرح قرق در این منطقه به رغم وجود کارخانجات و معادن شمار کل و بز و قوچ و میش آن به بیش از ۱۵۰ رأس افزایش یافته است.
وی با تاکید بر اینکه قرق‌های اختصاصی به هیچ عنوان مختص یک فرد نیست و حفاظت‌گاه‌ها مشارکتی است، افزود: قرق‌های اختصاصی مراکز تکثیر و پرورش گونه‌های در خطر انقراض در مناطق آزاد است که هیچ چتر حفاظتی ندارد و با ایجاد قرق امکانات حفاظتی ایجاد و به صورت قانونی و پایدار بهره برداری می‌شود.