مشخصات بهارنارنج
بهارنارنج همان شکوفه درخت نارنج است که در فصل بهار درخت را زینت داده و در پاییز و زمستان، جای خود را به میوه نارنج میدهد. خواص بهارنارنج بسیار زیاد است و احساس آرامش یکی از مهمترین خاصیتهای این گیاه است.در این نوشتار با خواص بهار نارنج اشنا می شوید.
گلهای بهارنارنج بهصورت منفرد و یا چندتایی در طول محور شاخهها قرارگرفتهاند. این گلها، معطّر، ترد و شکننده هستند و واجد کاسهای با 5 لوب و جامی سفیدرنگ متشکل از 5 گلبرگ هستند.
شیراز و بابل شهر بهارنارنج
درخت نارنج در نقاطی از ایران ازجمله استانهای گیلان، مازندران و فارس رویش دارد، این درخت در مناطق گرم و نیم گرم بهخوبی رشد میکند.
بهارنارنج در عطرسازی و ساختن اسانس، انواع نوشیدنیهای فصلی و عرقی جات و تهیه مربا، گز، سوهان و … کاربرد بسیار دارد.
با رایحه سحرانگیز بهارنارنج در بابل و شیراز در اردیبهشتماه هر رهگذری را سرمست میکند به نحویکه این دو شهر را شهر بهارنارنج مینامند.
آیین سنتی عرقگیری بهارنارنج، ازجمله آیینهای سنتی مازندرانیها از دیرباز بوده است. هرساله با فرارسیدن اردیبهشتماه، جشنواره ملی بهارنارنج بهصورت نمادین در شهرستان بابل برگزار میشود.
این آیین در شورای عالی ثبت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور، با عنوان جشنواره ملی بهارنارنج، به ثبت ملی رسیده و دبیرخانه دائمی این جشنواره در بابل دایر شده است.
از بهارنارنج عرق تهیه میکنند که طبیعت گرم داشته و مقوی جسم و روح است. از اشکال دارویی گل بهار نارنج روغن، دمکرده، عرق و اسانس است.
این گل اگرچه در پخت مربا مورداستفاده قرار میگیرد ولی برای مصرف دارویی، شکوفههای بهارنارنج را صبح زود به حالت غنچه نشکفته میچینند و سپس در محلی تاریک سریع خشک میکنند تا تغییر رنگ ندهند.
خواص بهارنارنج
مقوی اعصاب و قلب، آرامشبخش، درمان بیخوابی، ضد تشنج، ضد سکسکه، رفع تهوع، مسکن دردهای مزمن، تقویت معده، تنگی نفس، رفع افسردگی و اختلالات آن، خستگی، تمرکز ضعیف، استرس زیاد، نشاطآور، آرامشبخش، رفع سکسکه، خونساز و ملین میباشد.
مهمترین خاصیت دارویی بهارنارنج تأثیر آن روی سیستم عصبی بدن است. بهارنارنج آرامشبخش و ضد هیجانات دستگاه عصبی است و سردردهای میگرنی را کاهش میدهد.
بهارنارنج در تقویت معده بسیار مؤثر است و تپش نامنظم قلب، تشویش و اضطراب را از بین میبرد.
برای کنترل تشنج ها و حمله قلبی هم بهارنارنج را توصیه میکنند.
اگر مشکل کمخوابی یا بی خوابی دارید، حتماً پیش از خواب، مقداری عرق بهارنارنج یا چای آن را بنوشید. اشتهاآور و ضد سرفه است.
از مخلوط آب کرفس و عرق بهارنارنج برای دفع سنگهای کلیه و مثانه و خرد کردن آنها نیز استفاده میشود.
درمان دردهای متواتر شکمی، نفخ، اسپاسم، سوءهاضمه، فشارهای عصبی و ناراحتیهای مربوط به هیجان و عاطفه نیز از موارد مصرف بهارنارنج هستند.
نوع مصرف بهارنارنج
مصرف یک لیوان از این عرق شبها هنگام خواب به شما خوابی راحت خواهد داد. همراه با چایی و شربت نیز مصرف میشود یا قبل از هر غذا یک استکان یا بهصورت شربت میل شود.
برای درست كردن چای بهارنارنج، كافی است، ۱۰ گرم از گلبهار نارنج را در دو لیوان آبجواش به مدت ۲۰ دقیقه بجوشانید. سپس آن را صافکرده و همراه با یك قاشق سوپخوری عسل میل كنید.
با خوردن این چای، خواب خوش و آرامی خواهید داشت.
عرق بهارنارنج
آب حاصل از تقطیر گلهای بهارنارنج، عرق بهارنارنج نامیده میشود که طبیعت گرم دارد و در آشپزی مورداستفاده قرارمیگیرد. عرق بهارنارنج درصورتیکه دارای غلظت مناسب بوده و آلودگیهای میکروبی و قارچی نداشته باشد برای تسکین شوکها و از بین بردن نفخ سودمند است. همچنین مقوی جسم و روح و اشتها آوری قوی است. آب مقطر بهارنارنج آرامکننده است.
نارنج
نارنج بهطور وسیعی بهعنوان پایه برای پیوند سایر مرکبات شیرین مورداستفاده قرار میگیرد. میوه و برگهای نارنج کف تولید میکنند و در ترکیب صابونها مفید واقع میشوند. چوب محکم و سفیدرنگ نارنج در صنایع چوبی نیز کاربرد داشته و از آن در ساخت چوب بیسبال در کوبا استفاده میشود.
تلخی که در نارنج و ترنج وجود دارد مربوط به یک ماده مؤثر است که اشتها را باز میکند و به همین جهت است که پزشکان تغذیه توصیه میکنند همیشه آن را قبل از غذا میل نمایید تا معده شما را برای قبول و هضم آن آماده سازد.
خلال نارنج را با سنبلالطیب دمکرده و صبح بهجای چایی میل کنید تا قلب و اعصاب تقویت شود از پوست نارنج اسانسی معطر میگیرند که ضدعفونیکننده بوده و در ساختن ادکلن و مرهمهای ضد زخم بکار میرود. این اسانس قادر است بزرگترین دشمنان بشر را که میکروبهای دیفتری، مننژیت و حصبه میباشد را نابود سازد.
از پوست خارجی آن نیز برای معطر کردن غذا و شربتهای دارویی و غیر دارویی – ترشیها و مرباها استفاده میکنند و در نزد ایرانیان رسم است که پوست آن را در کنار منقل یا بخاری میگذارند تا محیط خانه را معطر سازند.
نویسنده : سید عباس عباسی
تعدادی از منابع:
طب القرآن تألیف دکتر مرضیه مختاری پور
انواع مزاجها و راهکارهای عملی در برخورد با هر مزاج تألیف دکتر احمد شریعتی کمالآبادی و جلال سالاری