بابونه گیاهی است گرم و خشک و در متون طب سنتی ایران از آن به عنوان گیاهی که هم مفتح است، هم ملین و هم ملطف نام برده شده است. که به عربی بابونج نیز گفته می شود.
در متون طب سنتی بابونه را تحلیل برندهای میپندارند که قابلیت بازجذب مواد زائد را ندارد و آن را محلل بدون جذب میگویند. نام علمی آن هم ماتریکاریا رکوتیتا است.
محل رویش و انواع آن
بابونه از خانواده گل مینا یا کاسنی است و در اکثر نقاط به شکل خودرو رویش دارد.
این گیاه انواع مختلفی دارد ولی کارایی و عملکرد همه گونهها تقریبا یکسان است. این گونهها شامل: بابونه آلمانی، مجاری، اسکاتلندی، انگلیسی، شیرازی، گاوی و معمولی است.
ترکیبات
مواد موثره موجود در بابونه شامل کامازولن و بیزابولن است. بیزابولن در اثر حرارت و تحت اسانسگیری آزاد میشود و اسانس را به رنگ آبی درمیآورد.
عصاره بابونه
هر گاه گیاهی در مجاورت حلال قرار گیرد و مواد موثره گیاه به علت خاصیت اسمز در آب نمایان شود، محلول حاصله را عصاره نامند. عصارهها بر سه نوع مهم آبی، الکلی و هیدروالکلی هستند.
خواص
بابونه خواص، آثار و افعال زیادی دارد. به طوری که دارای خاصیت ضد التهاب قوی بوده و در رفع شوره سر، اسپاسم عضلات بدن، شادابی پوست، کنترل درد، سردرد میگرنی، کنترل دردهای معده و ضد تب مصرف میشود.
در ضمن در بعضی از کشورها آن را فیور فیو(feverfew) مینامند که در واقع به معنای کنترلکننده تب است. همچنین بابونه را پارتنویید نامیدهاند. چون معتقد بودند این گیاه درمانکننده انواع التهاب در امراض زنان است.
میزان و نحوه مصرف
همانند سایر گیاهان میتوان بر پنج گرم از گل بابونه یک لیوان آب جوش ریخت و درپوش آن را گذاشت و بعد از 10 الی 15 دقیقه آن را صاف و میل کرد.
دکتر محمد مظاهری
متخصص و مدیر گروه طب ایرانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان