رومیان قدیم از پونه برای دفع شپش استفاده می کرده اند و برای این کار یا آن ها را در اتاق آلوده می سوزانیده اند و یا روی رختخواب می پاشیدند. سرخ پوستان امریکایی چای پونه را برای درمان دردهای ناشی از گرفتگی عضلات و همچنین مداوای سرما خورگی می نوشیدند. اطبا از قدیم همواره خوردن دم کرده برگ های پونه را به دختران و زنان توصیه می کردند. این شیوه هنوز مورد علاقه اهالی بریتانیاست، سنتی خانگی برای سرماخورگی وزکام.
پونه از دسته سبزیجات با طبیعت گرم و خشک است که مصرف زیادی در بین خانواده های ایرانی دارد. دم کرده این سبزی برای درمان اسهال بسیار مفید است. پونه برای رفع عصبانیت خوب است و همچنین خاصیت اشتها آوری دارد و به هضم غذا نیز کمک میکند. برای درمان واریس خوردن پونه توصیه میشود.
پونۀ کوهی بیاشتهایی و ضعف معده را از بین میبرد و سکسکه را تسکین میدهد. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان ، پونه از خانواده نعناع است و ترکیب اصلی موجود در این گیاه، اسانس روغنی فرار یا روغن منتول است. به علاوه در اعضای این گیاه مقداری تانن، مواد رزینی و قند نیز وجود دارد و حاوی مقدار زیادی ویتامین است
گیاه پونه در فصل گرما میروید، اما سایه روشن را بهتر میتواند تحمل کند
این گیاه در خاکهای مرطوب و غنی از مواد آلی مانند کود برگ به خوبی رشد میکند. با گیاه پونه میتوان یک دم کرده گیاهی فوق العاده تهیه نمود. برای تهیه یک فنجان دم کرده این گیاه، یک قاشق غذاخوری سرخالی از برگ یا گل پونه تازه و یا یک قاشق چای خوری برگ پونه خشک شده را در چای صاف کن درون یک لیوان ریخته و یک فنجان آب در حال جوش را روی آن بریزید. اجازه دهید مدت ۱۰ دقیقه دم بکشد و رنگ چای در بیاید. اگر دوست داشتید میتوانید آن را کمی شیرین کنید
برگها و گلهای پونه و همچنین ساقههای آن میتوانند جایگزین مناسبی برای بسیاری از آنتی بیوتیکها باشند. این گیاه همچنین بادشکن، معرق و محرک نیز میباشد
از دم کرده این گیاه برای درمان سرماخوردگی، زکام، سردردها، مشکلات گوارشی، کم کردن تب خفیف، تسکین گلودرد و برای بهبود نفخ شکم، حالت تهوع، و بیخوابی استفاده میشود
پونه را به عنوان تحریک کننده تولید صفرا نیز میشناسند
تزریق عصاره پونه به موشهای آزمایشگاهی نشان داد که این گیاه دارای خواص آرام بخشی خوبی است
عصاره پونه دارای خاصیت تسکین دهنده درد نیز میباشد
در محیط آزمایشگاه دیده شد که عصاره پونه در مقابل ویروس تب خال، ویروس آنفلوآنزا، بیماری نیوکاسل و ویروسهای مختلف دیگر فعال است
هر پونهای و بویژه پونۀ کوهی بیاشتهایی و ضعف معده را هم از بین میبرد و سکسکه را تسکین میدهد. پونه که زداینده و باز کننده و نرمکننده مواد صفرایی و سودایی است، خودش و آبپزش در علاج یرقان مفید است.
كساني كه تنگي نفس دارند بوييدن پونه براي آنها مفيد است.
به نقل از سايت پژوهشگران طب گياهي بوعليسينا و به استناد مطالب جلد دوم کتاب قانون، حكيم بزرگ ايراني با برشمردن انواع پونه ميگويد كه پونه گوهری است لطیف و پونۀ کوهی از پونۀ جویباری قویتر است.
به گفته او تندی و تلخی که پونه دارد بسیار نرمکننده است و بویژه پونه کوهی در نرمش دادن موثرتر از جویباری است . خون را به سوی پوست میکشد و قرحهآور است . پونه عرق ریز است و بسیار گرمیبخش . مواد را از ژرفای تن جذب می کند .
حکیم بوعلی سینا می گوید :
پونه گوهری است لطیف