بحران پنهان در باغات پسته؛ زنگ خطر برای طلای سبز ایران

پسته، محصول استراتژیک ایران که به طلای سبز مشهور است، با تهدیدات بی ‌سابقه بیماری‌ ها و آفات روبه‌ رو شده و کارشناسان کشاورزی مدیریت علمی باغات، استفاده از کود های تخصصی و روش ‌های نوین آبیاری را راه نجات این محصول ارزشمند می‌دانند.

تهدیدات بیولوژیک و تغییرات اقلیمی، طلای سبز ایران را در معرض خطر جدی قرار داده است. پسته، این محصول صادراتی که سالانه میلیارد ها دلار ارز آوری دارد، اکنون با چالش ‌هایی مانند پوسیدگی ریشه، پژمردگی قارچی و هجوم آفاتی چون پسیل و پروانه چوبخوار مواجه است.

بر اساس آخرین گزارش ‌ها، کاهش عملکرد باغات پسته در سال‌ های اخیر ناشی از مدیریت نادرست آبیاری، استفاده غیراصولی از سموم ،کود دهی و بی‌توجهی به اصول خاک ‌شناسی بوده است.

کارشناسان مرکز پشتیبانی محصول و مشاوره کشاورزی شرکت بهاران تاکید می‌کنند که نجات پسته ایران مستلزم تحول اساسی در شیوه‌ های سنتی کشاورزی است. انتخاب خاک سبک با زهکشی مناسب، نخستین گام برای جلوگیری از بیماری ‌هایی مانند فیتوفترا محسوب می‌شود.

این قارچ خاک ‌زاد در زمین ‌های سنگین و مرطوب به سرعت گسترش می‌یابد و باعث زردی برگ ‌ها، پوسیدگی طوقه و نابودی درختان می‌شود. استفاده از سموم قارچ‌کش مانند متالاکسیل، بهبود زهکشی و کاهش آبیاری غرقابی، سه راهکار کلیدی برای مهار این بیماری کشنده هستند.

پژمردگی ورتیسیلیومی، دیگر قاتل خاموش باغات پسته، با خشکیدن ناگهانی شاخه‌ ها و برگ‌ ها شناسایی می‌شود. کشت ارقام مقاوم مانند اکبری و احمدآقایی،ضدعفونی ابزار هرس و استفاده از کود های زیستی حاوی باکتری ‌های آنتاگونیست،

مهم ‌ترین توصیه مشاوران شرکت بهاران برای مقابله با این بیماری است. شانکر باکتریایی نیز که با ترک‌ خوردگی پوست و ضعف عمومی درخت همراه است، نیازمند هرس فوری شاخه ‌های آلوده و استفاده از ترکیبات مسی است.

آفات پسته، معضل دیگری است که خسارت اقتصادی سنگینی به باغداران تحمیل می‌کند. پسیل پسته، این حشره مکنده که با ترشح عسلک زمینه را برای رشد قارچ دوده فراهم می‌کند، سالانه تا ۴۰ درصد از محصول را نابود می‌کند.

کارشناسان شرکت بهاران،کاهش سمپاشی بی ‌رویه و استفاده از زنبور های پارازیتویید مانند Psyllaphagus pistaciae را راهکار موثری برای کنترل این آفت می‌دانند. پروانه چوبخوار نیز که با نفوذ به تنه درختان باعث خشکیدگی آن ‌ها می‌شود،

نیازمند پایش مستمر و استفاده از تله‌ های فرمونی است.

مدیریت آبیاری، شاه‌کلید سلامت باغات پسته است. این درخت مقاوم به خشکی در مرحله تشکیل مغز به رطوبت کافی نیاز دارد، اما آبیاری غلط نه تنها باعث ترک ‌خوردگی میوه می‌شود، بلکه بیماری ‌های قارچی را تشدید می‌کند.

نصب سیستم ‌های آبیاری تحت فشار مانند قطره ‌ای و زیر سطحی، همزمان با صرفه‌ جویی ۵۰ درصدی در مصرف آب، از گسترش عوامل بیماری ‌زا جلوگیری می‌کند.

تغذیه اصولی درختان نیز نقش تعیین‌کننده‌ ای در افزایش مقاومت آن ‌ها دارد. آزمایش خاک و برگ، مبنای علمی برای مصرف بهینه کود هایی مانند سولفات پتاسیم، سوپر فسفات و کود های حاوی روی و بور است.

کود های حیوانی پوسیده و کود های زیستی حاوی Trichoderma نیز با بهبود ساختار خاک و جمعیت میکروارگانیسم‌ های مفید، سلامت درختان را تضمین می‌کنند.

هرس اصولی، دیگر عامل کلیدی در مدیریت باغات است. حذف شاخه‌ های خشکیده، بیمار و اضافی نه تنها نور رسانی به تاج درخت را بهبود می‌بخشد، بلکه گردش هوا را افزایش داده و احتمال ابتلا به بیماری ‌ها را کاهش می‌دهد.

کارشناسان و مشاوران شرکت بهاران توصیه می‌کنند هرس شدید در زمستان و هرس سبک در تابستان انجام شود تا درختان فرصت ترمیم داشته باشند.

مقابله با تنش ‌های محیطی نیز نیازمند راهکار های نوین است. مالچ ‌پاشی پای درختان با مواد آلی، استفاده از سایبان‌ های متحرک و محلول‌ پاشی سیلیکات پتاسیم، درختان را در برابر گرمای شدید و سرمای ناگهانی مقاوم می‌کند.

آموزش باغداران، حلقه گمشده زنجیره تولید پسته است. کارگاه‌ های آموزشی در زمینه تشخیص به موقع آفات، استفاده صحیح از سموم و تفسیر آزمایش خاک، می‌توانند خسارات را به حداقل برسانند.

تشویق به تشکیل تعاونی ‌های کشاورزی نیز امکان دسترسی به نهاده‌ های با کیفیت و بازار های جهانی را فراهم می‌آورد.

با وجود تمام چالش ‌ها، آینده طلای سبز ایران در گرو عزم ملی برای بازنگری در سیاست‌ های کشاورزی است. سرمایه‌گذاری در پژوهش ‌های کاربردی، توسعه ارقام مقاوم و اصلاح الگوی کشت می‌تواند جایگاه ایران را به عنوان دومین تولیدکننده جهانی پسته تثبیت کند.

تلاش برای نجات طلای سبز تنها یک وظیفه اقتصادی نیست، بلکه حفاظت از میراثی است که قرن‌ها نماد مقاومت درختان کویر و زحمت کشاورزان ایرانی بوده است.

با به کارگیری دانش روز، مدیریت یکپارچه و عزم جهادی، می‌توان امیدوار بود که پسته ایران همچنان در بازار های جهانی بدرخشد.

منبع:بهاران

ش	ی	د	س	چ	پ	ج
					11	12
13	14	15	16	17	18	19
20	21	22	23	24	25	26
27	28	29	30	31	01	02
03	04	05	06	07	08	09
10

گیاه نیوز

۱۵ لغایت ۲۱ اسفندماه ۱۴۰۲ روز درختکاری و آغاز هفته منابع طبیعی و آبخیزداری گرامی باد

انتخاب سرپرست جدید حوضه آبریز زاینده‌رود اصفهان

علت هدررفت آب در اصفهان فرسودگی شبکه

مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان: ۱۲ هزار مترمربع از باغ گل‌ها به بخش خصوصی واگذار می‌شود

دسته ها

جاری شدن آب زاینده رود