گل ختمی
امروزه افراد زیادی به استفاده از داروهای گیاهی روی آورده‌اند و این روش درمانی بین مردم محبوبیت زیادی پیدا کرده است. یکی از این گیاهان مفید و پرکاربرد گل ختمی است؛ گلی زیبا اما ناشناخته که خواص دارویی بی‌نظیری نیز دارد.
اسم گیاه گل ختمی
خبازی شجری، غسل، العصرس، انجل و آلتیا از نام‌های دیگر این گل است و در بعضی نقاط کشورمان به اسامی «هیرو» و «خیرو» می‌شناسند. نام علمی گل ختمی «Althaea officinalis» است و ریشه، گل و میوه آن قابلیت مصرف دارد.
توضیح درباره گل ختمی
این گل از تیره پنیرکیان است، یک گیاه ایستاده و علفی که گاهی ارتفاع آن به ۱.۵ تا ۲ متر هم می‌رسد. ختمی گل‌هایی به رنگ صورتی، قرمز، سفید، بنفش و زرد دارد.
این گیاه معمولا در مناطق ماسه‌ای، زمینهای تقریبا شور و رطوبت‌دار رشد می‌کند اما امروزه در مناطق زیادی کاشته می‌شود.
از ویژگی‌های خاص این گیاه می‌توان به برگ‌هایی سبز رنگ با پهنک بزرگ و گل‌های درشت اشاره کرد. گل‌های ختمی معمولا بین خرداد تا اواسط شهریور شروع به جوانه زدن می‌کنند.
فواید گل ختمی
این گل در کنار کاربرد زینتی خود کاربردهای درمانی متعددی نیز دارد و می‌تواند بیماری‌های مختلف را درمان کند. این گیاه می‌تواند به درمان سرفه، سرما خوردگی، تب و مشکلات معده کمک کند. علاوه بر این می‌تواند از سنگ کلیه جلوگیری کند و برای رفع گرفتگی قفسه سینه نیز مفید است.
درمان تب
در زمان‌های قدیم از گل ختمی برای بهبود تب بالا استفاده می‌شد. این ماده در واقع خاصیت تب‌بری دارد و می‌تواندگرفتگی بینی را برطرف کند و علائم سرماخوردگی را نیز از بین ببرد. مصرف یک فنجان چای گل ختمی می‌تواند تب را تسکین دهد.
درمان گلودرد
گل، دانه و ریشه این گیاه را می‌توان برای درست کردن چای استفاده کرد. می‌توانید عسل را به چای‌تان اضافه کنید تا طعم و مزه آن بهتر شود. این چای در درمان گلودرد، سرفه خشک و تحریک گلو تاثیر مثبتی می‌گذارد.
التیام زخم
گل ختمی می‌تواند درد و ورم را کاهش دهد. اگر برگ‌های این گیاه را روی زخم خود قرار دهید روند بهبودی زخم تسریع پیدا می‌کند.
درمان بیماری‌های دستگاه گوارش
این گیاه با خاصیت ضد التهابی و تسکین‌دهنده فوق‌العاده خود می‌تواند در درمان مشکلات روده مانند درد شکم، زخم و ورم معده موثر واقع شود.
تسکین مشکلات تنفسی
اگر از ریشه گل ختمی برای درست کردن چای استفاده کنید، تاثیر بیشتری روی رفع مشکلات تنفسی و گرفتگی بینی می‌گذارد.
بالا بردن اشتها
ریشه این گیاه اشتها را بالا می‌برد، زیرا در آن نشاسته فراوانی وجود دارد. برای بالا بردن اشتهای خود از دم کرده این گیاه استفاده کنید.
سلامت بانوان
ریشه و گل گیاه ختمی می‌تواند تحریک کلیه و رحم در زنان را تسکین دهد و به‌طور کلی می‌تواند در درمان مشکلات واژن نیز تاثیرگذار باشد.
دندان درآوردن نوزادان
همان‌طور که می‌دانید دندان درآوردن برای نوزادان همیشه دردناک است، به همین دلیل اگر در دهانشویه برای نوزادان از این گیاه استفاده شود می‌تواند این درد را تسکین دهد.
درمان سوختگی
ریشه و ساقه گیاه ختمی می‌تواند در کاهش درد سوختگی، تاول و تورم موثر باشد. علاوه بر این مناطق آسیب‌دیده را نیز آبرسانی می‌کند.
کمک به گردش خون
جوشانده گل ختمی می‌تواند به روند گردش خون کمک کند. برای تاثیر بهتر می‌توان هر روز در برنامه خود این جوشانده را قرار داد.
سلامت مو
با گل ختمی موهای درخشان و صاف داشته باشید. در حقیقت از این گیاه به عنوان یک نرم‌کننده برای مو بهره می‌برند و همچنین قادر است خشکی مو را برطرف کند.
آبرسانی پوست
گل ختمی یک مرطوب‌کننده عالی برای پوست به شمار می‌رود. این گیاه خشکی پوست را درمان می‌کند، در نتیجه با استفاده از آن پوستی نرم و صاف خواهید داشت. علاوه بر این قادر است برای ساعت‌های طولانی پوست را آبرسانی کند.
ضررهای گل ختمی
در مورد عوارض استفاده از گل ختمی هیچ اطلاعات دقیقی و موثقی تاکنون جمع‌آوری نشده است که بی‌خطر بودن یا آسیب‌زا بودن آن را به‌طور قطعی نشان دهد.
گرچه شواهد نشان می‌دهند این گیاه برای بیشتر افراد خطری ندارد و تقریبا همه می‌توانند از خواص درمانی آن استفاده کنند. درباره تداخل‌های این گیاه با داروهای شیمیایی مورد خاصی ذکر نشده است اما بهتر است توصیه‌های زیر را در نظر بگیرید.
خودداری از مصرف در دوران بارداری و شیردهی
نتیجه‌گیری علمی در مورد خودداری از مصرف گل ختمی در دوران بارداری و شیردهی وجود ندارد اما بهتر است در این دوران از استفاده از آن خودداری کنید.
دیابت
مصرف گل ختمی امکان دارد سطح قند خون برخی افراد دیابتی را پایین بیاورد. اگر دیابت دارید و همزمان از این گیاه به‌صورت‌های مختلفی استفاده می‌کنید مراقب علائم کاهش قند خون باشید.
عمل‌های جراحی
همان‌طور که گفتیم نشانه‌هایی از کاهش خون در برخی افراد دیده شده است، به همین دلیل امکان دارد در طول عمل و پس آن سطح قند خون را مختل کند.
در نتیجه دو هفته قبل از عمل، استفاده از مصرف گل ختمی را متوقف کنید تا مشکلی رخ ندهد.
طریقه مصرف گل ختمی
به روش‌های زیادی می‌توان از این گیاه استفاده کرد که در ادامه چند مورد از بهترین آن‌ها را توضیح می‌دهیم.
- از گلبرگ این گیاه می‌توان برای رنگ دادن به محصولات شیرینی‌پزی‌ها استفاده کرد.
- برگ‌های آن به‌صورت خام قابل مصرف خواهد بود.
- از ریشه، ساقه و گل آن می‌توانید چای و جوشانده درست کنید.
- گلبرگ و غنچه‌های این گل را درون سالاد استفاده کنید.
- ساقه‌های جوان آن به‌شکل خام قابلیت مصرف دارد.
- به عنوان یک سبزی می‌تواند در انواع خورش و سوپ استفاده شود.
خواص درمانی گل ختمی خیلی زیاد است و تقریبا در هر زمینهای استفاده می‌شود. اما این موضوع را نیز از خاطر نبرید که در مصرف هر نوع گیاه و دارویی باید دوز مصرفی و موارد احتیاطی آن را رعایت کنید تا از خطرات احتمالی جلوگیری شود.
دوز مناسب با عوامل زیادی مانند سن، سابقه بیماری و شرایط‌های دیگر بستگی دارد، اما باز هم تاکید می‌کنیم که توجه به این مساله از اهمیت بالایی برخوردار است.
حتما قبل از استفاده از این گیاه، دوز آن و نحوه مصرف از پزشک یا کسی که در مورد گیاهان دارویی اطلاعات کاملی دارد مشورت بگیرید.