کاسنی، گیاهی مفید برای کبد است.یکی از گیاهان دارویی بسیار مفید کاسنی است. این گیاه دارای نامها و انواع مختلف است؛ کاسنی وحشی، کاسنی تلخ، کاسنی صحرائی، شکوریا، هندبا، شاقزگل، سیکوریا، کاسنی دشتی، کسنی، کسناج.
زمان گلدهی آن از تیرماه تا پایان شهریور و زمان برداشت ریشهاش از شهریور تا اواخر مهر است.
معرفی کاسنی
این گیاهی علفی، پایا با ریشهای مخروطی شکل است که ساقهای راست و شاخهدار دارد. برگهای زمینی نوک دراز دارد که به سمت پایین سرازیر است. برگهای روی ساقه آن به صورت سر نیزهای و بدون دمبرگ است و گلهای آن به رنگ آبی هستند که از بغل برگها میرویند.
این گیاه به مقدار زیادی در اروپا، آفریقا و آسیا در حاشیه مزارع و مراتع به طور خودرو میتوان دید.
برای استفاده، ریشهها را هنگامی که از خاک خارج شد، باید کاملا تمیز کرد و سپس آن را به قطعات کوچک برید و سریع با حداکثر 50 درجه سانتیگراد حرارت خشک کرد.
قسمتهای مورد استفاده این گیاه؛ بذر کاسنی، ریشه کاسنی، گل کاسنی و ساق کاسنی است و اندام دارویی آن ریشه، گل و برگ گیاه است.
خواص کاسنی
ریشه کاسنی تا 20 درصد محتوی نوعی ماده تلخ، اینولین، تانن و قند است. این مواد ترشح صفرا را بالا میبرد و چون شیره معده را تحریک میکند، باعث افزایش اشتها میشود.
جوشانده آن به مقدار 2 تا 4 گرم در هر فنجان آب (دو فنجان در روز) ملین و محرک است. از این جوشانده هنگام ابتلاء به بیماری کبدی، سنگهای صفراوی یا کلیوی و همچنین در درمان ورمهای مجاری ادرار استفاده میشود. ماده اینولین همچنین اثر مثبتی در مداوای دیابت دارد.
برگهای آن دارای املاح سولفات، فسفات سدیم، منیزیوم، پتاسیم و نیترات پتاسیم همراه با گلیکوزیدی به نام شیکورین است.
گفتنی است که طبیعت برگ کاسنی سرد و تر و طبیعت ریشه آن گرم و خشک و طبیعت تخم کاسنی سرد و خشک است.
موارد منع مصرف و احتیاط
-در صورت وجود حساسیت به این گیاه و گیاهان خانواده کاسنی مصرف آن ممنوع است.
-در صورت وجود سنگ کیسه صفرا به دلیل احتمال بروز اثرات انقباضی در کیسه صفرا باید قبل از مصرف با پزشک مشورت کرد.
– با توجه به اثرات تحریک رحم و سقطآوری این گیاه از مصرف زیاد آن در دوران بارداری پرهیز شود.
-در دوران شیر دهی هم بهتر است با احتیاط مصرف شود.
منبع: کتاب گیاهان دارویی