دکتر مریم نواب زاده، محقق طب اسلامی و دانشجوی طب سنتی دانشگاه ارمنستان :
انواع چای گیاهی و خواص آن ها

انواع چاي، برای انواع سلیقه

بفرمایید چای ایرانی

 

اغلب ما ایرانیان عادت کرده‌ایم فقط از بین چای‌ها، چای سیاه مصرف کنیم این در حالی است که امروز انواع چای برای انواع سلیقه در بازار موجود است. ضمن اینکه خواص بسیار زیادی را به بدن می‌بخشد و مورد تاييد ائمه معصومين(ع) و انديشمندان بزرگ اسلامي است. در زیر به تعدادی از این نوع چای‌ها، طرز تهیه و خواص آنها اشاره می‌شود.

 

چاي گل‌گاوزبان و سنبل‌الطيب

طبيعت: گرم و تر

خواص: خواب‌آور، آرامبخش اعصاب، پايين‌آورنده فشارخون، رفع تنگي نفس، ضد گلودرد، افزايش ترشح ادرار، ضد سردردهاي عصبي، برطرف‌کننده درد كليه، قولنج و اسپاسم، ضد تشنج، سودا، صفرا، وسواس و سنگ كليه

طرز تهيه: دو قاشق غذاخوري گل گاوزبان و يك قاشق غذاخواري سنبل‌الطيب در دو ليوان آب جوش دم كنيد تا پس از نيم ساعت دم بكشد و به رنگ قرمز آلبالويي درآيد. در صورت تمایل با نبات شيرين كرده بنوشيد.

 

چاي زيرفون

طبيعت: گرم

خواص: آرامبخش، ضد ناراحتي‌هاي عصبي و سردردهاي ميگرني مزمن، ضد تشنج و بي‌خوابي، کمک به رفع بيماري‌هاي ريوي، زكام، غلظت خون، استفراغ، رماتيسم، آرتروز، نقرس و درد سياتيك.

پايين آورنده فشار خون در صورت مصرف زیاد.

هشدار: براي خانم‌هاي باردار ممنوع است.

طرز تهيه: يك مشت زيرفون را در 2 ليوان آب سرد بريزيد تا به شعله مستقيم 10 دقيقه بجوشد بعد با شعله غيرمستقيم به مدت طولاني دم بكشد تا خوب رنگ بيندازد.

 

چاي بادرنجبويه

طبيعت: بسيار گرم

خواص: مقوي قلب و اعصاب، خون‌ساز، تقويت‌كننده سلول‌هاي مغز، فوق‌العاده آرامبخش، محرك معده، خواب‌آور، ضد صداي گوش، تشنج، اسپاسم و بيماري‌هاي كليه، برطرف‌کننده بوي بد دهان و خواب‌هاي وحشتناك.

طرز تهيه: يك مشت كوچك بادرنجبويه را در 2 ليوان آب سرد روي شعله مستقيم قرار دهيد تا به نقطه جوش برسد سپس با شعله غيرمستقيم خوب دم بكشد.

 

چاي بادرنجبويه و زيرفون

طبيعت: گرم

خواص: تقويت‌کننده قلب و اعصاب، خواب‌آور، نشاط‌آور، آرامبخش، خونساز، ضد بوي بد دهان، صداي گوش، خواب‌هاي وحشتناك و بيماري‌هاي كليه،

طرز تهيه: يك قاشق غذاخوري زيرفون و يك قاشق مرباخوري بادرنجبويه را در 2 ليوان آب جوش بريزيد تا با شعله مستقيم و ملايم حدود يك ساعت بجوشد بعد با شعله غيرمستقيم دم بكشد.

 

چاي به‌ليمو و زيرفون

طبيعت: گرم

خواص: آرامبخش، كاهش‌دهنده فشار خون، تقويت‌کننده حافظه و معده، خواب‌آور در شب، تب‌بر، شستشو‌دهنده كليه، ضد سرماخوردگي، تشنج، نقرس، رماتيسم، سردرد و سرگيجه، ناراحتي‌هاي عصبي، ميگرن، غلظت خون، آسم، اسهال، سينوزيت، صداي گوش و خستگي بدن.

طرز تهيه: يك مشت بزرگ زيرفون و يك مشت كوچك به‌ليمو در 2 ليوان آب سرد بريزيد تا به شعله مستقيم و ملايم حدود يك ساعت بجوشد بعد با شعله غيرمستقيم دم بكشد.

 

چاي دارچين

طبيعت: گرم

خواص: ادرارآور، مفرح، محرك اعصاب، تقويت معده، كبد، قوه باه، قلب و عروق، كاهش درد كمر و مفاصل، تسريع‌کننده جريان خون، نيروبخش، باز‌كننده انسداد مجاري، پاک‌کننده سينه و حنجره، افزایش‌دهنده فشارخون، ضد اخلاط رطوبتي، پادردهاي رطوبتي، سرفه‌هاي رطوبتي، دلهره، بوي بد دهان، دردهاي استخواني، ديابت، سردي بدن

هشدار: براي زنان باردار مضر است.

طرز تهيه: چند عدد چوب دارچين در 2 ليوان آب سرد بريزيد تا با شعله مستقيم آرام جوش آمده، بعد با شعله غير مستقيم 2 تا 3 ساعت دم بكشد تا به رنگ آلبالويي درآيد.

 

چاي زنجبيل

طبيعت: گرم و خشك

خواص: تقويت حافظه، قوه باه، جهاز هاضمه، معده، قواي رئيسه بدن، خون‌ساز، تنظيم ادرار، خلط‌آور، ملين، درمان اسهال ساده، مانع بروز، سرطان، كاهش چربي خون، افزایش‌دهنده فشارخون، مفيد براي قطع قاعدگی، ضد ضعف اعصاب، رطوبت مزاج، بلغم، درد مفاصل، بيماري‌هاي مفصل كمردرد، مسموميت غذايي، سرفه، تهوع و آشفتگي در مسافرت، انعقاد خون.

هشدار: زياده‌روي در مصرف باعث فشارخون و ضعف نيروي جنسي است.

طرز تهيه: نصف قاشق چايخوري زنجبيل يا تكه‌هاي ريشه‌اي آن را در يك ليوان آب جوش ريخته، در ظرف را گذاشته حدود 10 دقيقه بماند بعد با كمي عسل مخلوط كرده ميل شود.

 

 چاي نعناع

طبيعت: گرم

خواص: لطيف‌كننده خون، مفرح و مقوي قلب، مسكن ناراحتي‌هاي گوارشي، كمك به هضم غذا، مقوي اعصاب معده، بادشكن، اشتها‌آور، دفع‌کننده صفرا، پاكسازي و تقويت‌کننده كبد و طحال، ضد سرماخوردگي و بيماري‌هاي حلق و گلو‌(از پونه قوي‌تر است) ضد نفخ، سكسكه، تهوع، اسهال، دل‌پيچه، بواسير، درد شكم، تب.

طرز تهيه: يك قاشق غذاخوري در3 ليوان آب جوش بريزيد تا به شعله غيرمستقيم دم بكشد.

 

 چاي پونه

طبيعت: گرم و خشك

خواص: قويترين آنتي‌بيوتيك، بادشكن، رقيق‌كننده خون، ادرار‌آور، خلط‌آور، دفع صفرا، انرژي‌زا، بسيار مفيد براي درد سينه و آزاد كردن اخلاط، تقويت‌کننده قلب، معده، جهاز هاضمه، ضد شب ادراري، سرفه، حساسيت، نفخ، نقرس، سكسكه، آشفتگي، دل‌بهم خوردگي، خستگي، مفيد جهت به تعويق انداختن عادت ماهانه

طرز تهيه: يك قاشق غذاخوري را در 2 ليوان آب جوش با شعله غير مستقيم دم كنيد.

 

چاي گلپر

طبيعت: گرم و خشك

خواص: تقويت‌كننده عالي حافظه، قوه باه، قلب و عروق، اشتهاآور، كمك به هضم غذا، شفا‌بخش بيماري يرقان، پاكسازي كبد و دفع صفرا، تداوم آن براي سوزاندن چربي‌هاي بدن مفيد است، ضد صرع قوي، فراموشي، اسهال و تنبلي معده، جوش و دمل.

طرز تهيه: يك قاشق مرباخوري گلپر را در يك ليوان آب جوش ريخته ظرفي را در آن گذاشته؛ 15 دقيقه بماند تا به رنگ زرد درآيد.

 

چاي ميوه نسترن

طبيعت: متعدل و خشك

خواص: سرشار از ويتامين ث، مقوي معده، پايين آورنده فشار خون، ضد قند خون، درد و ورم كليه، اسهال

طرز تهيه: 15 عدد ميوه نسترن را در يك قوري محتوي دو ليوان آب سرد بريزيد تا به شعله مستقيم جوش آيد بعد شعله را كم كنيم با همان شعله مستقيم يك ساعت باشد تا آب آن كم كم بخار شود بعد با شعله غير مستقيم 3 ساعت دم بكشد.

 

چاي بابونه

طبيعت: معتدل و ديم آن گرم و خشك

خواص: آرامبخش اعصاب، مغز، معده و روده و تقويت آن‌ها، افزايش‌دهنده شير مادر، اشتهاآور، ادرار‌آور قوي، ضد تب و لرز، انگل، يبوست، سردرد، سنگ مثانه، بلغم و صفرا، ضد كوليت عصبي روده‌ها

طرز تهيه: يك قاشق غذاخوري را در 2 ليوان آب با شعله غيرمستقيم بجوشانيد تا دم بكشد.

 

چاي به‌ليمو

طبيعت: گرم

خواص: آرامبخش، خواب‌آور در شب، تقويت‌کننده حافظه و معده، رفع درد شكم، خستگي، صداي گوش، ضد ميگرن، سردرد، سرگيجه، تپش قلب، نفخ، آسم، ‌اسپاسم

طرز تهيه: يك قاشق غذاخوري به‌‌ليمو را در 2 ليوان آبجوش با شعله غيرمستقيم دم كنيد.

 

چاي آويشن

طبيعت: معتدل

خواص: تقويت اعصاب بينايي، جهاز هاضمه، معده، كبد و كليه، افزایش‌دهنده فشارخون، بازكننده انسداد، لطيف‌كننده غذاهاي غليظ، اشتها‌آور، ادرار‌آور، جاري‌كننده قاعدگی، تنقيه ريه، معده و روده‌ها و كبد از رطوبت بلغم، رفع كوليت‌هاي مزمن، افزايش‌دهنده شير مادر، پاك‌كننده سينه، باز‌كننده گرفتگي‌هاي روده، ضد انگل، رطوبت بدن، صفرا، زكام، سرفه، آسم، تنگي نفس، غلظت خون و ضدعفوني‌كننده و ميكروب‌كش.

هشدار: براي زنان باردار مضر است.

طرز تهيه: يك قاشق غذاخوري آويشن را در 2 ليوان آبجوش ريخته با شعله غيرمستقيم دم كنيد.

 

چاي اكليل كوهي

طبيعت: گرم و معتدل

خواص: گياه معجزه‌گر قوي، مقوي اعصاب، ادرارآور، پاك‌كننده ريه‌ها، بادشكن، تسكين‌دهنده درد كبد، ضد ناراحتي‌هاي عصبي، تشنج، تقويت معده و بدن، ضد عفونت كليه، صفرا، بلغم، دلهره، اضطراب، آسم، زكام، سياه سرفه، دردهاي روماتيسمي استخوان و كمر؛ سنگ كليه و مثانه، كيسه صفرا، ميگرن، بيخوابي، غلظت خون

طرز تهيه: يك قاشق غذاخوري اكليل كوهي را در 2 ليوان آبجوش با شعله غيرمستقيم دم كنيد.

 

 چاي گزنه

طبيعت: گرم و خشك

خواص: تحليل ورم‌هاي سخت، چاق‌كننده بدن، باز‌كننده انسداد كبد و طحال، رحم، تنقيه‌كننده ريه و معده، ضد قندخون، غلظت خون، چربي، صفرا، بلغم، سنگ كليه، سرطان، امراض كليوي و خون در ادرار، خونريزي‌ها، ريزش مو، خستگي، انگل و كرم روده

طرز تهيه: يك قاشق غذاخوري گزنه را در 2 ليوان آبجوش ريخته، با شعله غيرمستقيم دم كنيد.

 

چاي مرزنجوش

طبيعت: گرم

خواص: آرامبخش اعصاب، بهترين داروي ميگرن كهنه و درد شقيقه‌ها و سردرد، خلط‌آور، تب‌بر، اشتهاآور، تقويت عمومي بدن، ضد نفخ، ورم معده، اسهال، اخلاط مضره و سرماخوردگي.

طرز تهيه: يك مشت كوچك مرزنجوش و دو ليوان آبجوش در كتري ريخته تا با شعله غيرمستقيم دم بكشد.

 

 چاي استوخودوس

طبيعت: گرم و خشك

خواص: آرامبخش اعصاب، تقويت‌کننده سلول‌هاي مغز، افزايش شير مادر، تحليل نفخ و گاز روده‌ها، نشاط‌آور، باز‌كننده انسداد عروقي، مسهل بلغ و سودا بخصوص سوداي مغز، ضد ميگرن، زكام، آسم، برونشيت، دل پيچه، روماتيسم، درد سينه، تنگي نفس، سرفه، اگزما، ضدعفوني‌كننده دستگاه مجاري ادراري.

طرز تهيه: دو قاشق غذاخوري استوخودوس را با 2 ليوان آبجوش در كتري ريخته با شعله غيرمستقيم دم بكشد.

 

چاي فلوس

طبيعت: معتدل

خواص: مسهل صفرا، دافع اخلاط فاسد، ضد افسردگي، صرع، ميگرن، بواسير، يبوست مزاج، تقويت‌کننده اعصاب، قلب، مجاري ادراري و دستگاه تنفسي.

طرز تهيه: يك قاشق غذاخوري فلوس را با 2 ليوان آب سرد، در كتري ريخته با شعله مستقيم كمي بجوشد با شعله غيرمستقيم دم بكشد.

 

چاي زيره سياه

طبيعت: بسيار گرم

خواص: لطيف‌كننده، قابض، برطرف‌كننده بادهاي غليظ، افزایش‌دهنده فشارخون، سوزاننده چربي‌هاي اضافي، تصفيه‌کننده خون، مدر، افزايش‌دهنده شير مادر، ضد گاز معده و روده، درمان تنگي نفس، تحريك‌کننده اشتها، تقويت‌کننده قلب و عروق و معده، ضد چاقي، زردي پوست، نفخ و ورم معده، ناراحتي‌هاي روده

طرز تهيه: يك قاشق مرباخوري زيره سياه را در دو ليوان آبجوش با شعله غيرمستقيم دم كنيد.

 

چاي بهارنارنج

خواص: آرامبخش، مفرح، نشاط‌آور، اشتهاآور، تقويت‌کننده قلب، اعصاب، رفع‌کننده دل‌پيچه و گاز روده، تسكين‌دهنده درد سينه و سردردهاي عصبي.

طرز تهيه: يك قاشق غذاخوري بهارنارنج را در سه ليوان آبجوش، با شعله غيرمستقيم دم كنيد.

 

چای کوهی

طبیعت: گرم

خواص: ضدآلرژی و حساسیت، مقوی اعصاب، آرامبخش، ضد اگزمای پوستی.

طرز تهیه: یک قاشق غذاخوری چای کوهی را در سه لیوان آبجوش با شعله غیرمستقیم دم کنید.

منبع: مزاج‌شناسی و تغذیه در طب ایرانی اسلامی/دکتر مریم نواب زاده، محقق طب اسلامی و دانشجوی طب سنتی دانشگاه ارمنستان

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *